VELİ GÖRÜŞMELERİ
Anne- babayı çocuğun evdeki öğretmenleri olarak ele aldığımızda okulda öğretmen tarafından kazandırılacak olumlu bir davranış evde anne-baba tarafından sürdürülmediği takdirde bu davranış kolaylıkla bozulabilmektedir. Bu nedenle de günümüzün eğitimci ve öğretmenleri öğrencilerin evdeki öğretmenleri olarak velilerin önemini vurgulamaktadır. Anne-baba ve öğretmenler, çocuklara elverişli bir öğrenme ortamı yaratabilmek için ortak bir çaba göstermelidirler. Çocuğun evde oluşan ilk öğrenme deneyimleri, okuldaki öğrenme girişimlerine destek sağlayarak, öğretmenin sınıf içi uygulamalardaki başarı şansını yükseltir.
Bu yüzden öğretmenler çocuğun aile ortamlarını iyi değerlendirmeli ve ona daha iyi eğitim olanakları hazırlamak amacıyla aile sorumlularıyla her daim iletişim içerisinde olmalıdır. Aksi halde okul da yapılan evde anne-babalar tarafından da desteklenmediği sürece okul eğitiminde başarıya ulaşmak olası değildir.
Öğretmen- veli görüşmelerinde;
- Okullarda uyulması gereken kurallar ve uygulanması gereken yönetmeliklerden velilere bilgi verilerek süreçte velilerin desteği ile daha sağlıklı ilerlemeler olur.
- Her çocuğun kendine has farklılıkları vardır ve haliyle her öğrenci farklı başarılar sergileyeceğinden bireysel değerlendirme yapılır bundan dolayı öğrencinin özelliklerinden fazla başarı beklemek yanlış olacaktır.
- Veliler öğrenci gelişimi ile ilgili bilgilendirilmek istedikleri konular varsa rehber öğretmenler tarafından not alınarak belli zamanlarda seminerler düzenlenir.
- Velilerin okul hakkındaki görüşlerine önem verilip uygulanabilir olanlar değerlendirmeye alınır.
- Çocuğun davranışlarının ara ara izlenilmesi ve olağandışı davranışlarda öğretmenlerinin de bilgilendirmeleri gerektiği velilere hatırlatılmaktadır.
GELİŞİM KARNELERİ
Sosyal duygusal alan gelişim raporu, psiko-motor gelişim raporu, öz bakım gelişim raporu, dil alanı gelişim raporu, bilişsel alan gelişim raporu gibi alanlarda elde edilen tutum, bilgi, beceri, davranış gibi kazanımların bir özeti olması bakımından oldukça önemli olan gelişim raporları, okul öncesi eğitim kurumlarındaki amaçlı eğitim faaliyetlerinin tamamını kapsar.
Gelişimsel kontrol listeleri, portfolyolar, davranış değerlendirme formları ve sınıf gözlemleri gibi yöntemlerden elde edilen veriler doğrultusunda hazırlanan gelişim raporları, öğrenme sürecinin çocuğun gelişimine olan etkisini ortaya koyması açısından ailelere yol gösterici olduğu gibi, eğitim faaliyetlerinin daha etkin ve öğrenci merkezli bir şekilde planlanması için önemli veriler sağladığından eğitimciler adına da oldukça önemlidir.
DENVER 2 GELİŞİM TARAMA TESTİ
0-6 yaş arasındaki çocuklara uygulanan gelişim değerlendirilmesinde kullanılan bir tarama testidir. Küçük çocuklarda var olan gelişimsel sorunların tespit edilmesi amacıyla geliştirilmiş bir ölçme aracıdır. Çocuğun yaşına uygun birtakım becerilerini değerlendirmek, gelişimsel olarak şüpheli durumları objektif olarak ölçmek ve risk altındaki çocukları izleyebilmek için 116 madde ve 4 alt bölümden oluşan bir ölçektir. Çocuğun yaşına uygun becerilerini değerlendiren bu test, belirti vermemiş olan gelişimsel sorunları taramada, kuşkulu durumları nesnel bir ölçütle doğrulamada ve gelişimsel açıdan risk altındaki çocukları (örneğin prenatal sorunlar geçirmiş bebekleri) izlemede değerlidir. Denver 2, çocuğun işlevlerdeki becerisini yaşıtları ile karşılaştırır. Zekâ testi değil, gelişim testidir. Gelecekteki zihinsel veya uyumsal yeteneği tahmin etmede kullanılamaz.
Testin uygulama hedefinde anne-baba ve çocuk vardır, uygulama anne-baba ve çocuk ile birlikte yapılmaktadır. Anne- babadan çocukla ilgili bazı bilgiler alınır ve uygulamaya geçilir. Test formunda yer alan maddelerden anneye yöneltilmesi gereken sorular anneye yöneltilir ve çocuğun yapması beklenen maddeler ise çocuğa yöneltilir. Testin uygulama aşamasında standart yönergeye uyulması gerekmektedir.
Denver 2, sağlıklı görünümdeki çocuklarda olası gelişimsel sorunları saptamak amacı ile kullanılır. Üç temel alanda değerlidir:
a) Sağlıklı gözüken çocukları olası sorunları yönünden taraması,
b) Gelişimsel gerilik olduğundan kuşkulanılan işlevleri nesnel şekilde saptama olanağı vermesi,
c) Riskli bebekleri (örneğin doğum öncesi sorunlar, düşük doğum ağırlıklı ya da erken doğmuş, çoğul gebelikler, ailede gelişimsel sorunu olanlar, yardımcı üreme teknikleri ile doğan bebekler vb.) izlemede kullanılabilmesi.
Kapsadığı kişisel-sosyal (insanlarla iletişim kurma, bireysel gereksinimlerini karşılayabilme), ince motor (el-göz koordinasyonu, cisimleri kullanabilme, sorun çözme.), dil (işitme, anlama, dili kullanma) ve kaba motor (oturma, yürüme, zıplama ve genel olarak koordinasyon yeteneği) alanlarda çocuğun kendi yaş grubundaki diğer çocuklarla karşılaştırılarak hangi yüzdelik diliminde olduğunu göstermesi açısından diğer birçok gelişimsel tarama testine göre daha kolay uygulanma özelliği taşımaktadır.
DENVER 2 Testi sahada şu üç alanda kullanılmaktadır:
1) Klinik değerlendirme:
Herhangi bir belirti göstermeyen sağlıklı çocuklarda ya da bazı belirtilerinden kuşkulanılan 0-6 yaş grubu çocuklarda tarama testi olarak kullanılmalıdır. Testin belirli aralıklarla (örneğin yılda bir) uygulanması gereklidir. Ayrıca anne-babaya çocuk gelişimi konusunda bilgi ve öneri verebilmek için uygun bir ortam oluşturur.
2)Özel Eğitim:
Gelişimsel sorunu konusunda tanı almış ve özel eğitime başlatılan çocukların ilk değerlendirmeleri ve aralıklı olarak tekrarlanarak eğitim programının olumlu ya da olumsuz etkilerinin izlenmesine yardımcı olur.
3)Okul Öncesi Kurumları:
Okulöncesi eğitim kurumuna başlayan çocuğun beceri düzeyinin ve gelişiminin belirlenmesi ve olası bir sorunda doktora/hastaneye yönlendirmesi amaçlı kullanılabilir. Aileye bilgi vermek ve çocuğun eğitim programını oluşturmakta yararlı olur.
ANKARA GELİŞİM TARAMA ENVARTERİ (AGTE)
Ankara gelişim tarama envanteri (AGTE), bebek ve çocukların gelişimi ile ilgili derinlemesine ve sistemli bilgi sağlayan bir değerlendirme aracıdır. 0-6 yaş arasındaki çocukların gelişimsel açıdan değerlendirilebilmesi amacıyla uygulanan bir envanterdir. Çocuk ruh sağlığı alanında çalışan psikologlar tarafından uygulanmaktadır. Çocukların, 0-3 aydan başlayarak, 48-72 ay dilimine kadar aylık periyotlarla; dil gelişimi, zihinsel becerileri, küçük-kas gelişimi, büyük-kas gelişimi, sosyal gelişimi ve öz bakım becerileri tek tek incelenip gözlenerek puanlanır. Bu değerlendirme eğer mümkün ise anne-baba ve çocuğun bir arada olduğu bir ortamda yapılır. Envanter “Evet, Hayır, Bilmiyorum” şeklinde yanıtlanan 154 maddeden oluşmaktadır.
Envanter, gelişimsel gecikme ve düzensizlik gösterme açısından risk altında olduğu düşünülen bebek ve çocukların erken dönemde tanınması ve gerekli önlemlerin alınabilmesine de olanak sağlar. Psikolog tarafından anne-babaya yöneltilen soruların yanı sıra çocuk da aynı zamanda gözlem altına alınır iken adım adım çocuğun sahip olduğu her beceri de değerlendirmeye alınmaktadır. Bu şekilde uygulama, annelere gelişim açısından önemli davranışları daha iyi gözleyebilme ve çocukları daha iyi tanıyabilme olanağı sağlamaktadır. Bu envanter, anneler dışında babalar, bakıcılar ve öğretmenler tarafından da yanıtlanabilir. Ancak, okul veya kurumlarda uygulandığında bilgi veren kişinin çocukla olan ilişkisinin niteliğinin bilinmesi önemlidir.
Örneğin; çocuğun her iki elini kullanarak bardak kullanabilmesinden; adresini bilme becerisine kadar, daha önce sözü edilen dil – bilişsel, küçük-büyük kas, sosyal – öz bakım beceri alanlarındaki gelişiminin, takvim yaşına uygun olup olmadığı puanlanmakta ve değerlendirme raporu halinde Çocuk ve Ergen Psikiyatri Uzmanına verilmektedir.
METROPOLİAN OKUL OLGUNLUĞU TESTİ
Çocukların psikolojik olarak okula, okulun gerektirdiği kurallara ve öğrenmeye hazır olup olmadığını saptamak amacıyla yapılan 4-6 yaş grubuna uygulanan bir testtir. Okula hazırlanırken olması gereken fizyolojik, çevresel ve zihinsel faktörleri değerlendirmekte kullanılır.
Bu test, 6 alt test ve toplam 100 madde şekildedir:
Kelime Anlama; dilin anlaşılması ve kavranmasını belirlemeye yöneliktir.
Cümleler; çocuktan kendisine anlatılan cümleyi anlaması ve gördüğü resimle bunu birleştirmesi gibi karmaşık bir işlem beklenilmektedir.
Genel Bilgi; çocuktan gösterilen resimle tanıdığı nesne arasında ilişki kurması ve nesneyi isimlendirmesi istenilmektedir.
Eşleştirme; sıranın ortasında çerçeve içine alınmış resmin aynısının çocuktan bulması ve çerçeve içine alması istenir. Genellikle bu testte şekilleri doğru olarak işaretleyemeyen ve ters işaretleyen çocuklarda okuma ve yazmada problemlerin görüldüğü belirtilmektedir.
Sayılar; sayı bilgisini ölçmektedir, bu alt testte sayılar ve seriler hakkında belirli bir eğitimden geçmemiş olan okul öncesi çocuklarda o zamana kadar kazanılmış olan sayı kavramını dolayısıyla sayı olgunluğunu ölçmek amaçlanmaktadır.
Kopya Etme; çocuğun gördüğü şekli doğru olarak algılaması ve buna mekân içerisinde yer verme yeteneğini ölçen bir testtir. Yazının öğrenilmesinde kopya etme önemli bir yer tutmaktadır. Yazı yazmayı öğrenmede gerekli olan, görsel algı ve hareket kontrolünün bileşimini ölçmektedir. Bu tür testlerin çocuklarda, fiziksel gelişmeyi belirlediği kadar, zihinsel olgunluğu da belirledikleri saptanmıştır. Çocuğun, çizme ve yazmada gösterdiği mekânda ters algılama eğilimi kopya etme alt testinde kendini gösterebilir.
İZLEME TEKNİKLERİ
Gözlemler çocukların doğal ortamında, üzerinde çalıştıkları faaliyeti ya da oynadıkları oyunu bölmeden ve gözlem yapıldığından haberleri olmadan yapılmalıdır. Gözlemlerin belli bir amaca yönelik yapılıyor olması yani gözlemi yapan kişinin neye dikkat etmesi gerektiğini önceden bilmesi gereklidir. Çocukları destekleyebilmek için onların becerilerini ve gelişim göstermeleri gereken alanları iyi biliyor olmak önemlidir. Bu bilgileri edinebilmek için ise onları dikkatli bir şekilde gözlemlemek ve gelişimlerini takip etmek gerekir. Bunu sadece bizlerden beklenen, usulen yapılan bir iş olarak değil önemli ve yararlı bilgiler edinebilmemizi sağlayan bir süreç olarak düşünmeliyiz. Bu süreçte bize yardımcı olacak bir takım ölçme ve değerlendirme araçlarını biliyor ve bunları etkili bir şekilde kullanabiliyor olmak çok önemlidir.
Sık ve düzenli yapılan ölçmeler ve değerlendirmeler çocuklar ile ilgili etkili planlar yapabilmemizi sağlayacaktır. Ölçme değerlendirme yapabilmemiz için birçok araç mevcuttur. Olaylara farklı açılardan bakabilmemiz için birden fazla bilgi kaynağı kullanmalıyız (kontrol listeleri, anekdotlar, gözlemler, portfolyolar ). Öğrencilerin sınıf içerisindeki ve sınıf dışındaki çalışmalarını ve aktivitelerini ortaya koyan bir değerlendirmesine ‘’portfolyo’’ denir.
Hangi ölçme-değerlendirme araçlarını kullanıyor olursak olalım, dikkat etmemiz gereken bazı noktalar vardır:
- Her ölçme değerlendirme aracının kendi içinde artıları ve eksileri olabileceğini unutmamalıyız. Ölçme değerlendirmenin çocuğa fayda sağlamasını, yani onun öğrenmesine katkıda bulunması hedeflenmelidir. Çocukların hangi konularda desteğe ihtiyaçları olduğunu saptayabilirsek bu ihtiyaçları yapacağımız planlamalarla karşılanmasını sağlayabiliriz.
- Ölçme-değerlendirmenin tüm çocuklar için adil olması önemlidir.
- Çocuğun yanında aileyi de kapsıyor olması; çocuğun gelişimi hakkındaki detayları aile ile paylaşıyor olmamız açısından gereklidir.
Gözlem yapmak; çocukların davranışlarını anlamak, öğrenme süreci ve gelişimleri hakkında doğrudan bilgi edinmek için kullanılabilecek yöntemlerden biridir. Her çocuğun sınıf içinde ve sınıf dışında, eğitim faaliyetleri süresince ve serbest zamanlarda gözlemlenmesi ve gözlem kayıtlarının tutulması önemlidir. Çocuklar kendilerini yetişkinler kadar rahat ifade edemediklerinden, onları günlük aktiviteleri içerisinde gözlemlemek çocuk hakkında bilgi toplamak adına gerekli veriler sağlar.
Gönderiliyor...